Η Σοφία και ο Ιωάννης Βασίλαρος με τους κατοίκους του Καταφυγίου
Το Πανικάριο Νοσοκομείο Ικαρίας χτίστηκε το 1958, από προσφορές των Ικαριωτών της Αμερικής σε χρήμα και των κατοίκων του νησιού, σε γη και εργασία. Το Ίδρυμα αυτό ήταν διακαής πόθος των Ικαριωτών, και ιδίως των γυναικών, οι οποίες ήδη από τη περίοδο του μεσοπολέμου είχαν συλλάβει το όνειρο ενός Νοσοκομείου στο νησί. Στη προσπάθεια αυτή πρωτοστάτησε ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Ικαρίας και η Σοφία Βασίλαρου, η σύζυγος του Ιωάννη Βασίλαρου. Το ζέυγος των Βασιλαράρων όχι μόνο προσέφερε και συγκέντρωσε από τους Ικάριους της Αμερικής μεγάλο μέρος από το χρηματικό κεφάλαιο που απαιτούνταν, αλλά επιπλέον ανέλαβαν την επιστασία του έργου. Τον Αύγουστο του 1959 εγκαινιάστηκε το Πανικάριο Νοσοκομείο Ικαρίας, ενώ τα έργα επέκτασης εξακολούθησαν, επίσης από προσφορές. Τον Αύγουστο του 1962 εγκαινιάσθηκε και η ΒΑ πτέρυγα του Νοσοκομείου με δαπάνες του Στέφανου Λακιού του Ιωάννου και της συζύγου του, Ρουσαλίας.
Τα επόμενα χρόνια, οι απανταχού της γη Ικαριώτες αγκάλιασαν το Νοσοκομείο, το οποίο λειτούργησε ως το 1972 υπό την αιγίδα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Το 1972-1973 ιδρύθηκε Επαρχιακό τμήμα Ικαρίας του Ε.Ε.Σ., αποτελούμενο από τον Δήμαρχο Αγίου Κηρύκου, τον Γυμνασιάρχη, τον διευθυντή του υποκαταστήματος της Ιονικής Τράπεζας και άλλα τρία επιφανή μέλη της τοπικής κοινωνίας. Το Τμήμα αυτό ανέλαβε τη διοίκηση του Νοσοκομείου, αναλαμβάνοντας παράλληλα να συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνταν για τη κάλυψη του ελλείματος του Νοσοκομείου, πράγμα που επετεύχθει. Άλλωστε, οι Ικαριώτες δεν είχαν πάψει να προσφέρουν ό,τι χρειαζόταν το Νοσοκομείο για να είναι όσο το δυνατόν οικονομικά ανεξάρτητο, όπως γη, δέντρα, μηχανήματα, ιματισμό κ.α.
Το 1987, το Πανικάριο Νοσοκομείο υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας με τον όρο και την ελπίδα ότι θα οργανωθεί το Ε.Σ.Υ. Όμως, σχεδόν αμέσως άρχισαν τα προβλήματα: το 1988, 1300 κάτοικοι, καταθέτουν ένα υπόμνημα στη Βουλή των Ελλήνων για το Νοσοκομείο Ικαρίας, όπου τους ενημερώνουν ότι η μετατροπή του Νοσοκομείου σε Κέντρο Υγείας είχε ανθρώπινο κόστος και ζητούν εκ περιτροπής απόσπαση 6 ειδικοτήτων.
H ιδιαίτερη ιστορία του Νοσοκομείου Ικαρίας αξίζει να τεκμηριωθεί, καθώς από αυτή είναι δυνατόν να αντλήσουμε έμπνευση και εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματα που τίθενται εν όψει της μνημονιακής υποβάθμισης του Νοσοκομείου μας σε Κέντρο Υγείας (όπως και κάθε επαρχιακού Νοσοκομείου). Αυτή την εργασία έχουν αναλάβει αρκετοί συντοπίτες μας, τόσο στην Ικαρία όσο και στην Αμερική. Τα τεκμήρια που θα παραχθούν από αυτή τη συλλογική έρευνα, θα δημοσιεύονται στο μπλόγκ μας: Βλ. Σελίδες Τεκμηρίωσης Πανικάριου Νοσοκομείου και στο μπλογκ Σελίδες Τεκμηρίωσης Ικαρίας.
Πανικάριο Νοσοκομείο 